Vlinders zijn een zeer dankbaar onderwerp om te fotograferen. Je vindt ze vrij eenvoudig en je hoeft er meestal niet ver voor weg. In Nederland kom je dan al gauw de standaard vlinders tegen zoals een dagpauwoog, een atalanta of een mooi vosje.Of je komt misschien wel de kolibrievlinder tegen die je kunt fotograferen! Iedere vlindersoort heeft zo zijn voorkeuren qua gebieden.

Ik vind vlinderfotografie een fantastische bezigheid. Meestal zoek ik de zeldzamere exemplaren op om deze op een mooie manier te fotograferen. Na een lange periode vlinders gefotografeerd te hebben, bedacht ik mij dat ik ze nooit ‘in vlucht’ had gefotografeerd. Sindsdien heb ik veel geoefend om ze ook tijdens het vliegen mooi op de foto te krijgen.

Observeer de vlinders

Wanneer je vlinders gevonden hebt die op één plek blijven hangen bij bloemen of planten, is het een kwestie van goed observeren. Het kost tijd om een gevoel te ontwikkelen dat aangeeft wanneer een vlinder op zal vliegen. Vlinders stijgen ontzettend vlug op, dus de camera heb je altijd standby (met de juiste instellingen ervoor).

Gaat de vlinder op een bloem zitten? Dan is het zaak om te weten of de vlinders lang of kort aanwezig zijn. Dit kun je alleen ontdekken wanneer je dit al een tijdje in de gaten hebt gehouden.

Vliegende vlinders met snelle sluitertijden

Niet alleen is het voorspellen van een vliegende vlinder belangrijk. Wanneer je goed timed en de vlinder in vlucht hebt, is het van groot belang om een snelle sluitertijd aan te houden. Minimaal 1/1000s en ik fotografeer ze meestal met een sluitertijd tussen de 1/1250s en 1/1600s.

Door deze snelle sluitertijden heb je veel licht nodig. De sensor krijgt namelijk maar weinig tijd om licht te verzamelen. Op een zomerse dag met een felle zon is dat geen probleem. Maar zit je in de schaduw? Of is het gewoon nog wat donker? Je kunt spelen met het diafragma om licht te compenseren of natuurlijk het ISO opschroeven.

Kun je de camera ook op automatisch ISO instellen? De camera bepaalt aan de hand van lichtmetingen welke ISO waarde bij het licht past. Ik stel in dat geval wel vaak een ‘maximale’ ISO hoeveelheid in dat de camera mag gebruiken. Dit gebruik ik wanneer ik te maken heb met veranderend licht of wanneer ik aan het wandelen ben met de camera in de hand.

Macro fotografie - Kolibrievlinder
Kolibrievlinder fotograferen
Vosje in vlucht

Fotografeer je met het statief? Of uit de hand.

Ik heb een goed macrostatief maar ook een bloedhekel om deze te gebruiken. Fotograferen doe ik het allerliefst uit de vrije hand. Zo ook vliegende vlinders. Echter had ik recent toch het statief erbij gepakt. Bij ons in de buurt vond ik mooie struikjes met paarse bloemen, hier waren continu allemaal witjes aanwezig (zie de foto’s hieronder).

Het voordeel van het statief is dat je geen lamme armen krijgt van het ‘klaarzitten’. Het nadeel is dat je ruimte om de vliegende vlinders op de foto te zetten beperkt is. Toch hoor je overal dat het de voorkeur heeft een statief te gebruiken. En ik snap die tips wel, je wilt tenslotte geen bewegingsonscherpte hebben bij een macrofoto. Echter is een macrostatief hier lastiger omdat je snel wilt reageren op de vlinders, dat lukt niet met een groot statief aan de camera vast.

Natuurfoto vliegende vlinder
Natuurfoto vliegende vlinder detailfoto
Vlinder vliegt naar bloem met vlinder erop

Bezoek een vlindertuin

Heb je geen idee waar je goed vlinders kunt spotten die geruime tijd bezig zijn en op hetzelfde plekje terugkeren? Dan is het misschien een goed idee om met wat meer zekerheid op pad te gaan. Een vlindertuin biedt wat dat betreft uitkomst.

Er zijn talloze in parken en dierentuinen. Een die ik graag bezoek is de Orchideeënhoeve in Flevoland die steeds uitgebreider wordt. Hier zijn prachtige vlinders zoals komeetvlinders of de mooie monarchvlinders. Let wel op dat je hier rekening moet houden met nog minder licht dan buiten.

Vlinder vleugel close-up

Oefenen en doorzetten

Een vliegende vlinder goed en scherp op de foto krijgen is niet makkelijk. Het kost veel tijd en geduld, je komt vaak thuis met bewogen foto’s. Maar als je eenmaal de slag hebt te pakken en het gevoel hebt ontwikkeld, gaat het lukken!

Uiteindelijk zul je wellicht denken dat hoge ISO waarden de foto verpesten. Ik zeg niet dat het goed voor je foto is, maar per definitie is het niet erg. De foto’s bewerk ik altijd naderhand en kan ruis eenvoudig (grotendeels) verwijderen. Dat doe ik met het fotobewerking programma Lightroom van Adobe.